BOĞSAK ADASI
Boğsak Adası’nda MS 4. yüzyılda ortaya çıkan yerleşim, zamanla adanın tüm yüzeyini kaplamıştı. Adadan gelen tek bir yazıtta adadaki yerleşimin adı da geçer: “Müreffeh olsun kent gibi kurulmuş Asteria!”.
Boğsak Adası
Lokantalar, dükkânlar, sarnıçlar, eğlence mekânları ve kiliselerden oluşan canlı bir ada hayal etmek çok da yanlış olmayabilir. Konutlar ise, Taşucu limanına, Göksu deltasına, yunusların, caretta carettaların, fokların, balık sürülerinin ve onları izleyen balıkçıların hareketleriyle dalgalanan deniz manzarasına bakacak biçimde, kuzey yamaçlarında konumlanmıştı. Adada yerleşim yoğun olsa da adanın yer şekilleri, yapının inşa edilebileceği alanın uygunluğu ve teknelerin adaya yanaşabildiği kısımlarına kolay ulaşım gibi unsurlar yapıların kümelendiği bölgeleri belirlemiştir.
*Varinlioğlu, Günder. "Boğsak'tan Dana'ya Uzanan Bir Ada Öyküsü Boğsak Arkeolojik Yüzey Araştırması". Aktüel Arkeoloji 67 (2019): 8-13.
Asteria’da Hristiyan bir topluluk yaşıyordu; adaya MS 5. ve 6. yüzyıllarda 7 kilise yapmışlardı. Adanın zirvesinin hemen altında, taş döşeli anıtsal bir yolla ulaşılan bir kilise kompleksi vardı. Taştan kubbesi, mermer taban döşemesi, belki pırıltılı mozaikleri ve duvar resimleri ile göze çarpan şapel bir martyriumdu; yani bir Hristiyan şehidinin röliklerini barındırıyordu ya da kutsal bir yerin üzerine yapılmıştı. Aslında, Boğsak Adası geniş bir dinsel ağın parçasıydı. Aziz Paulus’un yoldaşı Azize Thekla’nın bir kayanın içinde kaybolarak şehit olduğu yer, Seleukeia ad Kalykadnos’un hemen dışında, Akdeniz’e bakan bir tepede (bugünkü Ayatekla) yer alıyordu. Thekla’nın martyriumu Hıristiyan dünyasının dört yanından hacıların ziyaret ettiği bir hac merkeziydi. Boğsak Adası da bu hac rotasının durak noktalarından birisi olmalıydı.
Boğsak Adası, başta tatlı su olmak üzere doğal kaynaklardan yoksun ve tarıma hiçbir şekilde elverişli olmayan kireçtaşından bir kara parçasıdır.
Boğsak Adası Yerleşim Planı ve Kiliseleri (Haritalama: BOGA ekibi 2010-2021, çizim Nihan Arslan 2021)
*Varinlioğlu, Günder. "Boğsak'tan Dana'ya Uzanan Bir Ada Öyküsü Boğsak Arkeolojik Yüzey Araştırması". Aktüel Arkeoloji 67 (2019): 8-13.
**Varinlioğlu, G. and M. Esmer, “Houses on an Island: Boğsak (Asteria) in Isauria in Late Antiquity,” in Archaeology of Anatolia: Recent Discoveries, vol. 2, edited by S.R. Steadman and G. McMahon, 247-66. Newcastle Upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing, 2017.
Boğsak Adası'na yanaşan teknelerin adaya çıkmak için kullandığı merdivenlerden biri
(VR gözlükle de tecrübeleyebilirsiniz)